Wanneer we denken aan Anne Frank, denken we aan haar beroemde dagboek en haar aangrijpende levensverhaal. Maar achter Anne stond ook een moeder: Edith Frank-Holländer, een vrouw die haar gezin met toewijding en liefde probeerde te beschermen in een van de donkerste tijden uit de geschiedenis. In dit artikel lees je wie de moeder van Anne Frank was, hoe haar leven eruitzag en wat er met haar gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Edith Frank-Holländer: haar jeugd en achtergrond
Edith Frank-Holländer werd geboren op 16 januari 1900 in Aken, een stad in Duitsland vlak bij de grens met Nederland. Ze groeide op in een welgestelde, Joodse familie. Haar ouders, Abraham Holländer en Rosa Stern, hechtten veel waarde aan opleiding, cultuur en religie. Edith kreeg een zorgvuldige opvoeding en stond bekend als intelligent, kalm en betrokken.
In 1925 trouwde ze met Otto Frank, een ambitieuze zakenman uit Frankfurt am Main. Het echtpaar vestigde zich daar en kreeg twee dochters: Margot (geboren in 1926) en Anne (geboren in 1929).
Vlucht naar Nederland
Toen in 1933 Adolf Hitler aan de macht kwam in Duitsland, veranderde het leven van de Joodse bevolking drastisch. De familie Frank voelde zich steeds onveiliger en besloot te vluchten. Otto Frank kreeg de mogelijkheid om een filiaal van zijn bedrijf op te zetten in Amsterdam, en zo verhuisde het gezin naar Nederland.
In Amsterdam bouwde Edith een nieuw leven op. Ze zorgde voor haar dochters, leerde Nederlands en probeerde het gezin een gevoel van thuis te geven. Toch bleef ze heimwee houden naar Duitsland en haar familie, die daar achterbleef.
Het leven in het Achterhuis
In juli 1942 dook de familie Frank onder in het beroemde Achterhuis aan de Prinsengracht in Amsterdam, nadat Margot een oproep kreeg om zich te melden voor deportatie. Edith, Otto, Margot en Anne leefden daar twee jaar in onderduik, samen met de familie Van Pels en later ook tandarts Fritz Pfeffer.
In Anne’s dagboek komt haar moeder regelmatig voor. Anne beschrijft haar soms kritisch, wat typerend was voor de moeilijke relatie tussen moeder en puberende dochter. Toch blijkt uit de dagboekfragmenten ook dat Edith haar gezin met alles wat ze had probeerde te beschermen.
Edith was volgens ooggetuigen een zorgzame, maar ook bezorgde vrouw die haar gezin bij elkaar wilde houden. Ze deed er alles aan om hoop te bewaren, ondanks de dreiging van ontdekking.
Het tragische einde van Edith Frank
In augustus 1944 werd het Achterhuis verraden en viel de Duitse politie binnen. De hele familie Frank werd gearresteerd en uiteindelijk op transport gezet naar het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau.
Daar werd Edith gescheiden van haar man Otto, die later als enige van het gezin de oorlog zou overleven. Edith bleef samen met haar dochters Margot en Anne in het vrouwenkamp. Ze gaf het weinige voedsel dat ze kreeg vaak aan haar dochters, waardoor haar eigen gezondheid snel achteruitging.
Op 6 januari 1945, slechts enkele weken voor de bevrijding van Auschwitz, overleed Edith Frank-Holländer aan uitputting en honger.
Haar nalatenschap
Hoewel Edith Frank zelf geen dagboek naliet, leeft haar naam voort door de woorden van haar dochter Anne. In de passages van Het Achterhuis wordt ze beschreven als een zorgzame moeder, soms onbegrepen, maar altijd liefdevol aanwezig.
Otto Frank sprak later met veel respect over zijn vrouw en benadrukte hoe sterk zij was in de moeilijkste omstandigheden. Zonder haar steun, zei hij, had het gezin waarschijnlijk nooit zo lang in het Achterhuis kunnen volhouden.
Wie was de moeder van Anne Frank?
De moeder van Anne Frank, Edith Frank-Holländer, was een moedige en toegewijde vrouw die alles opofferde voor haar gezin. Geboren in Duitsland, vond ze in Nederland een nieuw thuis, maar werd uiteindelijk slachtoffer van de Holocaust.